Dört Bir Yandan “Cimrilik”

Bir fotoğraf:

Bir tanım:
Cimrilik, kelime anlamı olarak, harcanması gereken malı sarf etmekten kaçınmak, para ve malı çok sevdiğinden dolayı, başkasına bir şey vermekten çekinmek demektir. Gazali’ye göre, Allah’ın verdiği malı, yaratılış gayesi için harcamaktan kaçınarak elde tutmak cimrilik; yaratılış gayesinin dışında kullanmak israf; yaratılış gayesine uygun olarak kullanmak ise cömertliktir.

Fotoğrafta görülen, İstanbul’un yeni kentleşen yerlerinden biri olan Anadolu yakasındaki Çekmeköy semtinden bir sokak. Üç sene öncesine göre dört beş misli fiyat biçilen yeni yapılar, genelde varlık sahiplerince daha da değerleneceği öngörülerek birer yatırım aracı olarak satın alınıp kiraya veriliyor. Bu tip uzun vadeli emlak yatırımlarının, ölüm yokmuşçasına biriktirmenin altında genellikle kalplerimizi kolayca ikna eden bir sebep yatmakta: Evlatlarımız.

Bir hadis:
Cimriliğin başlıca sebebi aşırı mal hırsı ve gelecekte yoksul kalma korkusudur. Peygamberimiz: “Çocuk, cimrilik ve korkaklık sebebidir” buyurmuştur. Aşırı mal hırsı ve cimriliği yüzünden durmadan mal biriktiren ve tükenir endişesi ile hastalıklarında bile harcamayıp, dünyayı kendilerine zindan eden cimriler vardır. Halbuki mal Allah’ın nimetidir ve bu nimet yerli yerince harcanırsa Allah onu artırır.

Görmüyor musun Ey İnsan!
Kendine duvarlarla inşa ettiğin bu zindan,
Sıkışmış, kalmış hayretine daracık bir meydan!
Duymuyor musun Ey İnsan!
Yankısı satılmış çığlıkların bu hanedan,
Bağırmakta hece hece, çok zenginmiş bir nadan!
Hissetmiyor musun Ey İnsan!
Sen, köklerini elleriyle kazıyan, arsız bir dekadan,
Çıkışı yok kurduğun kapıların, yok elinde şahmerdan!

Evlatlarımız için, kendi ellerimizle kurduğumuz süslü duvarlarla çevrili, okul bahçesini andıran bu zindan, onları, yani dünyamızı nasıl da solgun ve karanlık bir yere çeviriyor, hayret! Peki ya görünmeyen tehlike? Solgun plastikler ve yalancı çimlerin arasında büyüyen, olmayan bir toprağa kök salmaya çalışan, taşı delen, altında yine taş bulan o küçük gönüller; onlar zindana dönüştüğü zaman nece olacak halimiz? Ve hesap günü geldiğinde, denilmeyecek mi:

Ey İnsan! Seni nimetlendirdik, toprak ile, su ile, yemyeşil çınar ile. Sen; tükettin, gizledin, sattın ve izledin! Bu kadar mı açgözlüsün, can’ından esirgedin?

Bir ayet:
Cimriler, insanlar arasında da, Allah katında da sevimsiz ve aşağılık kişiler olarak görülür. Allah Teâlâ: “Onlar ki hem kıskanır, cimrilik ederler, hem de herkese cimrilik tavsiye ederler ve Allah’ın kendilerine fazlından verdiği şeyleri saklarlar. Biz de böyle nimetleri gizleyen nankörlere hor ve rüsvay edici bir azap hazırladık.” (en-Nisâ, 4/37) buyurmuştur.

Madem ki bizler saklamakla değil paylaşmakla, gizlemekle değil çoğaltmakla mükellefiz, o halde çıkalım artık sürekli beslediğimiz azap bataklığından. Gelin yıkalım renkli duvarları da ağaçlar renklensin; gelin açalım kapıları ve çocuklar şenlensin!

K.Cem Demirel